Mỗi khi mùa nước lên hàng năm, người miền Tây và du khách lại thêm rất nhiều kỉ niệm không bao giờ quên. Dòng nước bắt đầu chảy từ đoạn đầu nguồn mang theo nhiều lớp phù sa đỏ rực, cá tôm theo dòng nước ồ ạt đổ về, bao la rau ngon, trái lạ đậm đà hương sắc, mùi vị phù sa. Tất cả điều đó đã tạo nên một nền văn hóa ẩm thực miền Tây mùa nước nổi rất đặc biệt và mang tính dân dã, sự hào phóng như chính tinh thần của người miền Tây.
Du lịch miền Tây vào thời điểm này sẽ là một sự trải nghiệm rất thú vị, đáng nhớ, không thể nào quên. Hãy cùng Vivudana trở về miền Tây và tận hưởng nhiều món ăn cực kỳ ngon tạo nên một thương hiệu độc đáo trong mùa nước nổi này nhé!
1. Cá linh – đặc sản miền Tây chỉ có vào mùa nước nổi
Cứ đến khoảng tháng 9 âm lịch, cá linh bắt đầu bước vào thời kỳ sinh sôi nảy nở. Do vậy, cứ thấy cá linh bắt đầu xuất hiện rất nhiều trong những tấm lưới đánh cá, mọi người tự nhận thức được rằng mùa nước nổi đã thực sự về với miền Tây. Cá linh thường khá bé nhỏ, kích thước tầm khoảng 1 ngón tay út, nếu may mắn thì gặp những con cá to khoảng 2 ngón tay. Tuy nhỏ nhưng lại có võ, cá linh mang một hương thơm đặc trưng, xương mềm tan trong miệng hòa lẫn với vị beo béo, bùi bùi ngon khó cưỡng lại.
Về miền Tây mùa nước nổi mà không tận hưởng những món ăn ngon từ cá Linh thì thật thiếu sót. Món cá linh trở nên phổ biến rộng rãi tới mức nhà nào cũng có một nồi cá linh kho cực tốn cơm, lai rai vài ly rượu đế với chảo lẩu cá linh ăn kèm rau tập tàng ngon khó cưỡng.
2. Món ngon miền Tây “vàng ruộm” bông điên điển
“Xa xăm nơi chốn bận tiền,
Ăn bông mà điên điển,
Nghiêng mình nhớ đất quê.
Chồng xa em khó mà về”
Bông điên điển với người miền Tây có vẻ như đã trở thành một phần hình ảnh quê hương từ rất lâu. Bông điên điển không những là một loại cây được người dân trồng với mục đích chống sạt lở đất, nó còn là hồi ức của tuổi thơ gắn liền với bao thế hệ. Do đó nhạc sĩ Hà Phương phải lấy hình ảnh điên điển làm chất liệu sáng tác, khơi gợi nỗi sầu khi nhớ về mảnh đất quê hương của cô gái đi lấy chồng xa.
Vào mùa nước nổi, những cánh rừng điên điển tô điểm thêm sắc vàng dọc hai bên bờ sông. Trên bờ có màu vàng rực rỡ, bên dưới phù sa cuồn cuộn đỏ, đan xen những bông lục bình màu tím dịu dàng, không gian thật thú vị và hấp dẫn làm sao. Chỉ cần đi xuồng ba lá ra dọc bờ sông, trong chốc lát điên điển đã đầy rổ, sẵn sàng đem nấu thành nhiều món ngon. Bông điên điển làm cho người ta nhung nhớ nhờ vị ngọt lạ miệng, giòn, tươi mát khi kết hợp với nhiều món ăn đặc sản miền Tây.
Trong món lẩu cá linh đã được giới thiệu, bông điên điển là thứ quan trọng góp phần tạo nên hương sắc, mùi vị đặc biệt và màu sắc đẹp mắt cho món ăn. Đơn giản nhất là trộn gỏi điên điển với khô cá lóc hay tép rong rồi kèm với bông súng đã đủ “ngon như trúng số dzách”, như cách mà người miền Tây hay nói.
3. Ẩm thực miền Tây đa dạng với bông súng
Ẩm thực miền Tây mùa nước nổi không thể bỏ qua sự góp mặt của bông súng – món ăn quen thuộc trong bữa cơm của người dân miền Tây. Từ độ tháng 8 âm lịch, bông súng nở rực rỡ phủ kín mặt hồ, tạo nên cảnh sắc tuyệt mỹ nơi hương đồng cỏ nội. Vẻ đẹp giản dị nhưng những cánh đồng bông súng trong mùa lũ lại được nhiều nhiếp ảnh gia dùng làm cảm hứng sáng tạo và cho ra đời những tác phẩm nhiếp ảnh ấn tượng.
Bông súng tạo nên đặc điểm riêng biệt cho ẩm thực miền Tây khi có thể kết hợp với nhiều món ăn ngon. Vị hơi chát nhẹ, giòn rụm và ngậm nước góp phần cho bữa ăn thêm ngon miệng. Trong các món lẩu miền Tây, bông súng là thứ không thể thiếu. Từ món lẩu cá linh, lẩu cua đồng, lẩu mắm,… đều có bông súng góp mặt.
Bông súng cũng có thể trộn thành món gỏi, nấu canh chua, ăn sống với kho quẹt và nhiều món ăn từ lạ tới quen. Điểm đặc biệt của bông súng là nơi sống. Nó sống dưới nước quanh năm, hấp thụ tinh hoa dưới lớp đất bùn nên thân thể cũng mặn mà, đậm dư vị quê hương.
4. “Phát hoảng” với món chuột đồng ngon khó cưỡng
Ít ai biết chuột đồng là món ẩm thực truyền thống của ẩm thực miền Tây, trong khi đó người thành phố thường cảm thấy giật mình khi nghe đến món ăn này. Mặc dù vậy, nếu được dịp thử qua món chuột đồng của người miền Tây, bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên bởi thịt chuột đồng rất thơm ngon, dai, thơm và ngọt. Cứ sau mỗi vụ mùa, nông dân tranh thủ đi “săn” để bắt được những con chuột mập mạp, chắc thịt. Chuột đồng ở miền Tây ăn lúa, hoa màu, chũi trong đất ruộng nên thường khá sạch và không mang nhiều mầm bệnh như loài chuột cống.
Chuột đồng bắt đầu trở nên hiếm ở miền Tây từ khi diện tích trồng lúa ngày càng bị thu hẹp, thay thế bằng hoa màu, cây ăn quả để phục vụ nhu cầu cả nước và xuất khẩu. Nếu được người miền Tây đãi món các món ăn từ chuột đồng, chắc hẳn phải thân quen và trân quý nhau rất nhiều.
5. Nước mắm, khô cá và các loại đặc sản làm từ cá
Ngoài những món ăn tại chỗ, bất kỳ ai qua thăm miền Tây đều có thể mang món quà tượng trưng mùa nước nổi dành tặng cho những người yêu quý, thương mến. Những món quà tuy giản dị, dân dã nhưng ấm áp, nghĩa tình và chân phương như chính là nét đẹp trong tính cách của người dân miền Tây.
Nước mắm cá linh thường được chọn làm quà mang về của du khách. Nước mắm cá linh được ủ từ cá linh tươi nguyên chất từ 3 đến 6 tháng. Nước mắm sánh, có màu đỏ hồng, vị đậm đà, hậu ngọt từ cá tươi qua thời gian dài. Chỉ cần chấm miếng cá hoặc miếng thịt thật ướt và thưởng thức sẽ cảm nhận đủ đầy hương sắc, mùi vị của ẩm thực miền Tây.
Ngoài nước mắm, bạn có thể lựa chọn mua khô cá, mắm các loại để làm quà tặng vô cùng ý nghĩa cho người thân sau mỗi chuyến qua thăm miền Tây, đặc biệt là vào mùa nước nổi. Trong văn hoá ẩm thực của người miền Tây Nam Bộ, mắm là món ăn giữ được vị trí rất đặc biệt. Sự duy trì và phát triển vững bền của nghề làm mắm không những có ý nghĩa về mặt kinh tế, mà đó còn là nét văn hóa ẩm thực mang đậm hương sắc, mùi vị quê nhà.
Lời kết
Một số món ăn ngon nói trên tuy giản đơn, mộc mạc nhưng lại rất đậm đà tình cảm của người dân miền Tây chân phương, mến khách. Ai đã từng ghé thăm miền Tây chắc hẳn sẽ để lại trong lòng niềm nhớ thương hương sắc, mùi vị ẩm thực thấm đượm tình quê này. Hãy trở về nơi này một lần và trải nghiệm những điều thú vị về một nền văn hóa ẩm thực sông nước độc đáo phía Tây Nam tổ quốc. Còn bạn, bạn đã đi về miền Tây chưa? Hãy chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc của riêng mình về ẩm thực miền Tây với Vivudana nhé!
Xem thêm:
10 món đặc sản Bạc Liêu khiến mọi thực khách đều phải đắm say
Những món đặc sản Trà Vinh nổi tiếng bạn nhất định phải thử